Theo quy định tại Điều 38, 42 của Luật Ban hành văn bản QPPL của HĐND, UBND năm 2004 thì văn bản QPPL của UBND cấp tỉnh, huyện phải được Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp thẩm định trước khi trình ủy viên UBND cấp tỉnh, huyện họp biểu quyết thông qua. Quy trình là như vậy nhưng trên thực tế ban hành văn bản QPPL ở các địa phương lại không đi đúng quy trình.
Hiện nay, việc không tuân thủ quy trình ban hành văn bản QPPL ở UBND các cấp diễn ra phổ biến, rất ít văn bản QPPL của UBND được ban hành mà thông qua ủy viên UBND. Qua công tác kiểm tra văn bản theo thẩm quyền ở cấp xã, người viết bài nhận thấy nhiều ủy viên ủy ban không biết được UBND cấp mình trong năm đã ban hành bao nhiêu văn bản QPPL và cũng không biết được nội dung của văn bản, bởi họ không được mời họp để thông qua văn bản như quy định. Thực tế này không chỉ xảy ra ở cấp xã mà còn diễn ra ở cấp huyện, cả ở cấp tỉnh, quy trình thông qua văn bản thường là: Cơ quan soạn thảo soạn văn bản, gửi phòng Tư pháp, Sở Tư pháp thẩm định rồi trình qua Văn phòng HĐND, UBND rồi trình Chủ tịch UBND ký ban hành chứ không qua họp UBND.
Việc không tuân thủ quy trình là vi phạm pháp luật theo khoản 4 Điều 3 Nghị định 40/2010/NĐ-CP về kiểm tra, xử lý văn bản QPPL. Tuy nhiên Nghị định 40 và Thông tư 20/2010/TT-BTP hướng dẫn Nghị định 40 lại không có quy định xử lý đối với trường hợp không tuân theo quy trình nên không biết phải xử lý đối với văn bản và người ban hành văn bản đó như thế nào?
Thiết nghĩ Bộ Tư pháp cần sớm có văn bản hướng dẫn để xử lý đối với trường hợp UBND các cấp ban hành văn bản không đúng trình tự thủ tục quy định.
Nguyễn Quốc Sử