Một số điểm mới nổi bật của Luật Hộ tịch 2014

Luật Hộ tịch  đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20 tháng 11 năm 2014, gồm 7 chương và 77 Điều, quy định cụ thể về thẩm quyền, trình tự, thủ tục đăng ký hộ tịch.

So với Nghị định 158/2005/NĐ-CP quy định về đăng ký và quản lý hộ tịch và Nghị định 06/2012/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của các nghị định về hộ tịch, hôn nhân và gia đình và chứng thực, thì Luật Hộ tịch có rất nhiều điểm mới, Trangtinphapluat.com trân trọng giới thiệu tới bạn đọc một số điểm mới nổi bật sau :

1. Về thẩm quyền đăng ký hộ tịch:

          + Luật hộ tịch mở rộng thẩm quyền lựa chọn của cá nhân. Trước đây, việc đăng ký hộ tịch phải được thực hiện tại nơi đăng ký thường trú, nếu không có nơi đăng ký thường trú thì mới thực hiện tại nơi đăng ký tạm trú. Theo quy định của Luật Hộ tịch tại Điều 4 thì cá nhân có thể lựa chọn 1 trong 3 nơi để đăng ký hộ tịch, gồm nơi đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sống.

Tổng hợp điểm mới của Luật Hộ tịch 2014
Tổng hợp điểm mới của Luật Hộ tịch 2014

          + Tăng thẩm quyền cho UBND cấp xã trong  việc đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra tại Việt Nam có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam thường trú tại khu vực biên giới, còn người kia là công dân của nước láng giềng thường trú tại khu vực biên giới với Việt Nam; kết hôn, nhận cha, mẹ, con của công dân Việt Nam thường trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng thường trú ở khu vực biên giới với Việt Nam; khai tử cho người nước ngoài cư trú ổn định lâu dài tại khu vực biên giới của Việt Nam.

          Trước đây, thẩm quyền thực hiện các việc trên thuộc Sở Tư pháp.

          + Chuyển giao thẩm quyền đăng ký các sự kiện hộ tịch và ghi vào sổ hộ tịch  các sự kiện khai sinh, khai tử, kết hôn…có yếu tố nước ngoài từ Sở Tư pháp sang UBND cấp huyện.

2. Cách thức nộp hồ sơ hộ tịch:

Theo Nghị định 158/2005/NĐ-CP quy định về đăng ký và quản lý hộ tịch và Nghị định 06/2012/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của các nghị định về hộ tịch, hôn nhân và gia đình và chứng thực thì: Việc nộp hồ sơ được thực hiện trực tiếp hoặc qua đường bưu điện. Để thuận lợi hơn cho người dân cũng như đẩy mạnh cải cách hành chính thì tại Điều 9 Luật Hộ tịch quy định ngoài 2 hình thức trên thì cá nhân có thể nộp hồ sơ trực tuyến.

3. Lệ phí hộ tịch:

Luật quy định cụ thể các trường hợp được miễn lệ phí hộ tịch, gồm: Đăng ký hộ tịch cho người thuộc gia đình có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo; người khuyết tật; Đăng ký khai sinh, khai tử đúng hạn, giám hộ, kết hôn của công dân Việt Nam cư trú ở trong nước.

4. Về thẩm quyền đăng ký khai sinh của cấp xã:

Cá nhân được lựa chọn nơi đăng ký của cha hoặc của mẹ, chứ không bắt buộc phải đăng ký khai sinh theo nơi cư trú của người mẹ như Nghị định 158.

Thủ tục nhận cha mẹ con
Thủ tục nhận cha mẹ con

5. Về nội dung giấy khai sinh:

Luật bổ sung thêm thông tin số định danh cá nhân của người được đăng ký khai sinh.

6. Thẩm quyền đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch:

      – Nghị định 158/2005/NĐ-CP về đăng ký quản lý hộ tịch quy định chỉ UBND cấp xã, cấp huyện nơi đương sự đã đăng ký trước đây mới có thẩm quyền thay đổi, cải chính, bổ sung, điều chỉnh hộ tịch. Còn Luật Hộ tịch thì bên cạnh UBND cấp huyện, cấp xã đã đăng ký trước đây thì UBND cấp huyện, xã nơi đương sự cư trú cũng có thẩm quyền thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch. Sau khi thực hiện thì UBND cấp huyện, xã nơi đương sự cư trú phải gửi thông báo kèm theo bản sao trích lục đến UBND cấp huyện, xã nơi trước đây đương sự đã đăng ký để ghi vào sổ hộ tịch.

– Theo Nghị định 158 thì xác định giới tính thuộc thẩm quyền xác nhận của UBND cấp huyện, theo Luật Hộ tịch thì xác định giới tính không thuộc sự kiện hộ tịch phải xác nhận mà thuộc trường hợp ghi vào Sổ hộ tịch và thẩm quyền thuộc UBND cấp xã

Thủ tục thay đổi, cải chính hộ tịch
Thủ tục thay đổi, cải chính hộ tịch

– Theo Nghị định 158 thì cải chính hộ tịch chỉ áp dụng đối với giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh, các loại giấy tờ hộ tịch khác như khai tử, kết hôn thì không cải chính mà là điều chỉnh. Luật Hộ tịch quy định chung các loại giấy tờ hộ tịch, không phân biệt là giấy khai sinh, khai tử, kết hôn đều được cải chính khi có sai sót.

– Thời gian thực hiện: Nghị định 158 và Luật Hộ tịch đều quy định thời gian giải quyết là 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ, trường hợp phức tạp thì Nghị định 158 quy định kéo dài không quá 5 ngày, Luật hộ tịch thì quy định kéo dài không quá 6 ngày.

7. Về sổ hộ tịch:

Luật Hộ tịch quy định mỗi loại hộ tịch chỉ ghi 1 quyển. Như vậy, giảm 1 quyển so với quy định của Nghị định 158.

8. Về cấp trích lục hộ tịch:

Theo quy định của Nghị định 158 thì khi công dân đăng ký hộ tịch thì cơ quan có thẩm quyền cấp 1 bản chính, còn bản sao cấp theo yêu cầu của công dân chứ không bắt buộc phải cấp. Còn theo Luật Hộ tịch thì: Khi đăng ký hộ tịch, cơ quan đăng ký hộ tịch cấp 01 bản chính trích lục hộ tịch cho người yêu cầu đăng ký hộ tịch, trừ việc đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn. Và bản chính trích lục hộ tịch được chứng thực bản sao.

9. Luật Hộ tịch đã bỏ quy định về đăng ký lại khai sinh, cấp lại bản chính giấy khai sinh.

Trường hợp cá nhân muốn có các giấy tờ hộ tịch trên thì làm thủ tục để được cấp bản sao trích lục hộ tịch về sự kiện hộ tịch đã đăng ký.

10. Quy định cơ sở dữ liệu hộ tịch

– Nghị định 158 không có điều khoản quy định về cơ sở dữ liệu hộ tịch mà chỉ quy định về sổ hộ tịch. Đây là cơ sở để thực hiện cấp lại bản chính giấy khai sinh, sao các giấy tờ hộ tịch…Và mỗi loại hộ tịch phải lập thành 2 sổ. Một quyển lưu ở cấp xã, 1 quyển lưu ở cấp huyện. Quy định ghi 2 sổ đã gây nhiều khó khăn cho cán bộ Tư pháp, khi vừa phải giải quyết công việc, vừa phải ghi 2 sổ hộ tịch dẫn đến nhầm lẫn và không có thời gian để vào sổ kịp thời.

Luật Hộ tịch đã khắc phục được các hạn chế trên, bên cạnh sổ hộ tịch thì còn có cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử. Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử dùng để tra cứu, cấp trích lục hộ tịch cũng như phục vụ yêu cầu đăng ký hộ tịch trực tuyến của người dân. Luật Hộ tịch chỉ quy định ghi 1 sổ hộ tịch.

 Nguyễn Quốc Sử

Tác giả Nguyễn Quốc Sử

Dịch vụ: Tư vấn pháp luật, bài giảng pháp luật, Tài liệu thi Công chức, Viên chức, thi nâng ngạch công chức... Liên hệ: kesitinh355@gmail.com. Điện thoại, Zalo: 0935634572

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *