Chuyên trang tư vấn pháp luật trực tuyến, tài liệu thi công chức, viên chức
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 có hiệu lực từ ngày 01/4/2025, thay thế cho Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2020. Trangtinphapluat.com biên soạn, giới thiểu những điểm mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 so với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2020.
Trong bài viết này, trangtinphapluat.com giới thiệu những điểm mới ở Chương 1. Những quy định chung và Chương 2. Thẩm quyền ban hành, nội dung văn bản quy phạm pháp luật
1. Về khái niệm văn bản quy phạm pháp luật
Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2025 kế thừa Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 về khái niệm văn bản quy phạm pháp luật, theo đó: Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật này.
2. Bổ sung giải thích một số từ ngữ
Luật ban hành văn bản QPPL năm 2025 bên cạnh việc kế thừa khái niệm quy phạm pháp luật của Luật 2015, đã bổ sung giải thích thêm một số từ ngữ mới như:
+ Chính sách là tập hợp các giải pháp cụ thể của Nhà nước để giải quyết một hoặc một số vấn đề của thực tiễn nhằm đạt được mục tiêu nhất định, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng.
+ Tham vấn chính sách là việc trao đổi trực tiếp giữa cơ quan lập đề xuất chính sách với cơ quan, tổ chức, cá nhân được tham vấn theo quy định của Luật này nhằm lựa chọn giải pháp, hoàn thiện chính sách của dự án luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đề cương tuyên truyền Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025
+ Đánh giá tác động của chính sách là việc phân tích, dự báo khả năng ảnh hưởng của từng giải pháp nhằm lựa chọn phương án tối ưu, phù hợp với mục tiêu của chính sách.
3. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có 15 loại, từ Hiến pháp đến Quyết định của UBND cấp xã.
Luật năm 2025 quy định hệ thống văn bản QPPL còn 14 văn bản, trong đó kế thừa các văn bản được quy định trong Luật 2015, sửa đổi 2020, đồng thời bỏ Quyết định của UBND cấp xã. Bổ sung thêm Chính phủ được ban hành văn bản QPPL dưới hình thức Nghị quyết
Như vậy, từ ngày 01/4/2025, UBND cấp xã không còn thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật
4. Nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bên cạnh kế thừa các nguyên tắc trong Luật hiện nay, Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2025 đã bổ sung một số nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật như:
+ Bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc; kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; phòng, chống lợi ích nhóm, cục bộ
+ Tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân, bình đẳng giới; bảo đảm dân chủ, công bằng, nhân đạo, công khai, minh bạch, khoa học, kịp thời, ổn định, khả thi, hiệu quả.
+ Bảo đảm việc thực hiện chủ trương phân quyền, phân cấp; giải quyết vấn đề bất cập, phát sinh từ thực tiễn; vấn đề mới, xu hướng mới; yêu cầu quản lý nhà nước và khuyến khích sáng tạo, khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
+ Văn bản quy phạm pháp luật quy định thực hiện thí điểm phải xác định thời gian thực hiện thí điểm và phải được sơ kết, tổng kết để xem xét, quyết định việc tiếp tục áp dụng hoặc ban hành văn bản quy phạm pháp luật để áp dụng chính thức.
+ Bảo đảm thực hiện quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước đối với nội dung văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi bí mật nhà nước.
5. Ngôn ngữ, thể thức, kỹ thuật trình bày văn bản QPPL
Cả 2 Luật Ban hành văn bản năm 2015 và 2025 đều quy định: Ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản quy phạm pháp luật là tiếng Việt, bảo đảm chính xác, phổ thông, thống nhất, diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu
Văn bản quy phạm pháp luật phải đánh số, ký hiệu bảo đảm thể hiện rõ số thứ tự liên tục, năm ban hành, loại văn bản, cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản.
6.Sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc đình chỉ việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật
+ Luật ban hành văn bản QPPL 2025 kế thừa Luật 2015, sửa đổi 2020 về sửa đổi, bổ sung văn bản QPPL, theo đó: Văn bản quy phạm pháp luật chỉ được sửa đổi, bổ sung, thay thế bằng văn bản quy phạm pháp luật của chính cơ quan, người có thẩm quyền đã ban hành văn bản đó hoặc bị đình chỉ việc thi hành bằng văn bản của cơ quan, người có thẩm quyền.
Tuy nhiên, Luật 2025 còn bổ sung “trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này hoặc luật, nghị quyết của Quốc hội có quy định khác.”
“2. Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân ở đơn vị hành chính nào thì có hiệu lực trong phạm vi đơn vị hành chính đó và phải được quy định cụ thể ngay trong văn bản đó. Trường hợp có sự thay đổi về địa giới đơn vị hành chính thì hiệu lực về không gian và đối tượng áp dụng của văn bản quy phạm pháp luật được xác định như sau:
a) Trường hợp một đơn vị hành chính được chia thành nhiều đơn vị hành chính mới cùng cấp, văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính được chia vẫn có hiệu lực đối với các đơn vị hành chính mới cho đến khi Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính mới có quyết định khác;
b) Trường hợp nhiều đơn vị hành chính được nhập thành một đơn vị hành chính mới cùng cấp thì Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính mới quyết định việc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính được nhập hoặc ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới;”
+ Luật 2025 bổ sung quy định 02 trường hợp thay thế văn bản QPPL, theo đó tại khoản 4 Điều 8 quy định
“Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thay thế văn bản quy phạm pháp luật hiện hành thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Thay đổi cơ bản chính sách, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng;
b) Sửa đổi, bổ sung về nội dung quá một phần hai tổng số điều.”
7. Về thẩm quyền ban hành văn bản QPPL
+ Đối với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước cơ bản kế thừa Luật hiện nay. Đối với Chính phủ, Luật 2025 đã bổ sung quy định, Chính phủ ban hành nghị quyết để quy định (khoản 2 ĐIều 14):
– Giải quyết các vấn đề cấp bách, quan trọng phát sinh từ thực tiễn và để áp dụng trong một thời gian nhất định, phạm vi cụ thể thuộc thẩm quyền của Chính phủ; phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn;
– Tạm ngưng, điều chỉnh hiệu lực hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần nghị định của Chính phủ đáp ứng yêu cầu cấp bách về phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quyền con người, quyền công dân;
– Thực hiện thí điểm một số chính sách chưa có pháp luật điều chỉnh thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoặc khác với nghị định, nghị quyết của Chính phủ.
+ Đối với Nghị quyết của HĐND, Quyết định của UBND cấp tỉnh: Luật 2025 bổ sung thêm HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết để Thực hiện thí điểm các chính sách theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. UBND tỉnh ban hành Quyết định phân cấp và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp.
+ Đối với văn bản QPPL của cấp huyện thì Luật 2025 bên cạnh kế thừa Luật hiện hành đã bổ sung quy định HĐND, UBND ban hành văn bản QPPL để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp
Rubi
Còn tiếp
