Vướng mắc của Luật Tổ chức chính quyền địa phương cần sửa đổi

Trangtinphapluat.com giới thiệu tới bạn đọc một số vướng mắc, bất cập của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2019, cần phải sớm sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và các văn bản pháp luật khác.

1. Vướng mắc của Luật Tổ chức chính quyền địa phương

Một số nhiệm vụ chưa rõ thẩm quyền giữa các cấp

– Hiện nay, vẫn còn một số nhiệm vụ cả cấp tỉnh, huyện hoặc cả cấp huyện, xã cùng thực hiện nhưng chưa rõ thẩm quyền và trách nhiệm của từng cấp như quyết định biện pháp thực hiện nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh; biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác, phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong phạm vi được phân quyền; biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân trên địa bàn… trong khi đó, việc sử dụng thuật ngữ “biện pháp” còn mang tính chất định tính, khó xác định, nhiều cách hiểu khác nhau.

Luat to chuc chinh quyen dia phuong 2019
Vướng mắc của Luật Tổ chức chính quyền địa phương cần sửa đổi

Phân cấp, phân quyền và ủy quyền

Phân cấp, phân quyền chưa rõ

Vấn đề phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành trung ương với chính quyền địa phương trên một số ngành, lĩnh vực còn chưa quy định rõ, thiếu đồng bộ, chưa cụ thể tới từng đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo và khả năng quản lý, điều hành của từng cấp, từng ngành gây khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Đề nghị cấp thẩm quyền xem xét hướng dẫn hoặc luật hóa bằng các quy định cụ thể nhằm tạo thuận lợi cho các địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện.

Thiếu quy định ủy quyền

Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân có thể ủy quyền cho Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp, người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp mà chưa quy định trường hợp ủy quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cùng cấp. Điều này dẫn đến vướng mắc cho địa phương trong quá trình triển khai thực hiện, đặc biệt là trong các nội dung ủy quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.

– Mặt khác, tại khoản 7 Điều 22 Luật Tổ chức chính quyền địa phương lại quy định Chủ tịch UBND tỉnh chỉ ủy quyền cho Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh mà không quy định ủy quyền cho Chủ tịch UBND cấp huyện.

Như vâỵ giữa các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương đang không có sự thống nhất với nhau

Chưa quy định thẩm quyền của Thường trực HĐND

– Theo quy định Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm: không giao thẩm quyền cho Thường trực HĐND tỉnh trong việc trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, có giao thẩm quyền cho Thường trực HĐND tỉnh:

+ Khoản 2, Điều 59: “…Ủy ban nhân dân lập phương án sử dụng số tăng thu và tiết kiệm chi ngân sách cấp mình, báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân quyết định và báo cáo Hội đồng nhân dân tại kỳ họp gần nhất…”

+ Khoản 3, Điều 52: “Ủy ban nhân dân trình Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương và báo cáo Hội đồng nhân dân tại kỳ họp gần nhất…”

+ Điểm b, Khoản 3, Điều 10: “Ủy ban nhân dân các cấp quyết định sử dụng dự phòng ngân sách cấp mình, định kỳ báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân và báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất”.

Từ các căn cứ nêu trên, có sự bất cập giữa Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Ngân sách nhà nước trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp. Việc quy định thẩm quyền của HĐND tỉnh và Thường trực HĐND tỉnh giữa 02 bộ Luật là chưa thống nhất; gây khó khăn cho việc áp dụng và thực hiện, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện các nhiệm vụ của địa phương, nhất là những nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và các nhiệm vụ cấp bách.

– Các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương chưa có quy định chế độ làm việc của Thường trực HĐND, Ban HĐND. Do vậy cần bổ sung và quy định rõ “Thường trực HĐND, Ban của HĐND làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số”.

Quy định chưa rõ thẩm quyền giới thiệu bầu Phó Chủ tịch

– Tại khoản 3, khoản 4 Điều 83 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và khoản 26 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định: HĐND bầu Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng ban, Phó Trưởng ban của HĐND, Chủ tịch UBND theo giới thiệu của Chủ tịch HĐND; bầu Phó Chủ tịch UBND, Ủy viên UBND theo giới thiệu của Chủ tịch UBND. Nhưng chưa quy định cụ thể về người có thẩm quyền giới thiệu nhân sự để HĐND bầu Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng ban, Phó Trưởng ban của HĐND, Chủ tịch UBND trong trường hợp khuyết Chủ tịch HĐND; bầu Phó chủ tịch UBND và thành viên UBND trong trường hợp khuyết Chủ tịch UBND.

Đề nghị bổ sung và quy định rõ “người có thẩm quyền giới thiệu các chức danh để HĐND tỉnh bầu trong trường hợp khuyết Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND” để có cơ sở cho các địa phương thực hiện việc kiện toàn đội ngũ lãnh đạo HĐND, UBND.

Cần thống nhất giữa văn bản Đảng và Nhà nước

– Hiện nay, Quy định số 80-QĐ/TW ngày 18/8/2022 của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử và các Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã đẩy mạnh việc phân cấp quản lý cán bộ về cho địa phương. Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có thẩm quyền quản lý và thống nhất chủ trương để UBND tỉnh trình HĐND tỉnh bầu chức danh Phó Chủ tịch UBND tỉnh mà không phải thực hiện quy trình xin ý  kiến cơ quan cấp trên trước khi bầu (trừ Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh).

Hồ sơ phê chuẩn kết quả bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND
Hồ sơ phê chuẩn kết quả bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND

Do đó, để cắt giảm thủ tục hành chính, đảm bảo sự thống nhất trong các văn bản chỉ đạo của Đảng và văn bản pháp luật của Nhà nước, đề nghị sửa đổi quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản có liên quan theo hướng “Chủ tịch UBND tỉnh trình HĐND tỉnh bầu Phó Chủ tịch UBND tỉnh và báo cáo Thủ tướng Chính phủ về nhân sự sau khi bầu, không thực hiện quy trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn chức danh Phó Chủ tịch UBND tỉnh”.

2. Vướng mắc các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương

Bổ sung quy định bầu ủy viên UBND

– Đề nghị xem xét bổ sung quy định thủ tục bầu Ủy viên UBND cấp huyện, cấp tỉnh; trong đó quy định rõ “căn cứ kết quả bầu Ủy viên UBND, cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND” nhằm bảo đảm thực quyền và nâng cao hiệu quả giám sát, kiểm soát quyền lực HĐND. Đồng thời, sửa đổi quy định miễn nhiệm các chức danh do HĐND bầu trong trường hợp nghỉ hưu.

Thay đổi thẩm quyền khen thưởng đại biểu HĐND

– Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương cho thấy: Chức năng, nhiệm vụ và vai trò của mỗi đại biểu dân cử là giám sát việc tổ chức thực thi chính sách, pháp luật của UBND, các cơ quan, đơn vị thuộc UBND và cá nhân Chủ tịch UBND cùng cấp; UBND là cơ quan chấp hành của HĐND nhưng Chủ tịch UBND lại là người có thẩm quyền ký quyết định khen thưởng đối với đại biểu HĐND cùng cấp. Thẩm quyền này tuy bảo đảm sự thống nhất với nguyên tắc quản lý công tác khen thưởng, chức năng, nhiệm vụ UBND nhưng theo ý kiến của HĐND các cấp thì quy định như vậy là bất hợp lý.

Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 (có hiệu lực ngày 01/01/2024) vẫn chưa phân định thẩm quyền của HĐND, Chủ tịch HĐND các cấp trong việc khen thưởng đại biểu HĐND, các cơ quan của HĐND (hằng năm, đột xuất và cuối nhiệm kỳ) và xây dựng tiêu chí đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu để làm căn cứ xét khen thưởng nhằm đảm bảo tính độc lập với thẩm quyền của UBND. Đề nghị cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định cho phù hợp hoặc hướng dẫn, chỉ đạo tổ chức thực hiện thống nhất đối với nội dung này.

Rubi

Tác giả Nguyễn Quốc Sử

Dịch vụ: Tư vấn pháp luật, bài giảng pháp luật, Tài liệu thi Công chức, Viên chức, thi nâng ngạch công chức... Liên hệ: kesitinh355@gmail.com. Điện thoại, Zalo: 0935634572

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *