So sánh Luật Nhà ở năm 2023 với Luật Nhà ở 2014

Luật Nhà ở năm 2023 được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, ngày 27/11/2023, với  468 đại biểu tham gia biểu quyết (bằng 94.74% tổng số ĐBQH); có 423 đại biểu tán thành (bằng 85.63% tổng số ĐBQH); có 34 đại biểu không tán thành (bằng 6.88% tổng số ĐBQH); có 11 đại biểu không biểu quyết (bằng 2.23% tổng số ĐBQH). Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực là từ ngày 1-1-2025

Trangtinphapluat.com biên soạn, giới thiệu tới bạn đọc một số điểm mới của Luật Nhà ở năm 2023 so với Luật Nhà ở năm 2014.

1.Mở rộng khái nhiệm nhà ở và nhà ở riêng lẻ

+ Bên cạnh kế thừa khái niệm Nhà ở của Luật Nhà ở năm 2014, Luật Nhà ở năm 2023 đã bổ sung thêm trường hợp nhà ở sử dụng mục đích hỗn hợp, cụ thể: Nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình, cá nhân. Nhà ở được sử dụng vào mục đích để ở và mục đích không phải để ở mà pháp luật không cấm là nhà ở có mục đích sử dụng hỗn hợp.

+ Đối với Nhà ở riêng lẻ, Luật 2023 bổ sung thêm trường hợp được xây dựng trên đất thuê, đất mượn, cụ thể: Nhà ở riêng lẻ là nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng của tổ chức, cá nhân hoặc trên đất thuê, đất mượn của tổ chức, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập, được xây dựng với mục đích để ở hoặc mục đích sử dụng hỗn hợp.

+ Luật Nhà ở 2023 còn bổ sung một số khái niệm về nhà ở phục vụ tái định cư; nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân; nhà ở cũ…

2. Bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm

Cơ bản Luật Nhà ở 2023 kế thừa các quy định về hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Nhà ở 2014, tuy nhiên có bổ sung một số nội dung về nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng nhà chung cư, như:

a) Không đóng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư (sau đây gọi chung là kinh phí bảo trì); quản lý, sử dụng kinh phí quản lý vận hành, kinh phí bảo trì không đúng quy định của pháp luật về nhà ở;

b) Cố ý gây thấm dột; gây tiếng ồn, độ rung quá mức quy định; xả rác thải, nước thải, khí thải, chất độc hại không đúng quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường hoặc không đúng nội quy quản lý, sử dụng nhà chung cư; sơn, trang trí mặt ngoài căn hộ, nhà chung cư không đúng quy định về thiết kế, kiến trúc; chăn, thả gia súc, gia cầm; giết mổ gia súc trong khu vực nhà chung cư;

c) Tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung, sử dụng chung của nhà chung cư; sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở; thay đổi, làm hư hại kết cấu chịu lực; chia, tách căn hộ không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép…

3.Chính sách phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở

Cơ bản Luật Nhà ở năm 2023 kế thừa quy định chính sách phát triển nhà ở của Luật 2014, tuy nhiên có bổ sung thêm một số nội dung như:

Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người đều có chỗ ở thông qua việc thúc đẩy phát triển đa dạng các loại hình nhà ở, bao gồm nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của cá nhân, gia đình, hỗ trợ vốn để cải tạo, xây dựng lại nhà ở; Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư công (sau đây gọi chung là vốn đầu tư công) để cho thuê, cho thuê mua.

Nhà nước có chính sách về quản lý, sử dụng nhà ở bảo đảm hiệu quả, an toàn, đúng mục đích và công năng sử dụng của nhà ở.

4. Về bảo hộ quyền sở hữu nhà ở

Luật Nhà ở năm 2023 đã   bỏ trường hợp “vì phát triển kinh tế – xã hội ” để mua trước nhà ở hoặc giải tỏa nhà ở theo Luật 2014, cụ thể:

Nhà ở thuộc sở hữu hợp pháp của tổ chức, cá nhân không bị quốc hữu hóa. Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai thì Nhà nước quyết định mua trước nhà ở hoặc giải tỏa nhà ở thuộc sở hữu hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Trường hợp mua trước nhà ở thì Nhà nước có trách nhiệm thanh toán theo giá thị trường; trường hợp giải tỏa nhà ở thì Nhà nước có trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ và thực hiện chính sách tái định cư cho chủ sở hữu nhà ở theo quy định của pháp luật. Trường hợp trưng mua, trưng dụng nhà ở thì thực hiện theo quy định của pháp luật về trưng mua, trưng dụng tài sản

5. Thời điểm xác lập quyền sở hữu nhà ở

Cơ bản kế thừa quy định về xác lập quyền sở hữu nhà ở đối với trường hợp mua bán, tặng cho, thừa kế…Luật Nhà ở 2023 bổ sung Trường hợp trực tiếp đầu tư xây dựng nhà ở thì thời điểm xác lập quyền sở hữu nhà ở là thời điểm đã hoàn thành việc xây dựng nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng.

6. Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội

Luật 2023 cơ bản kế thừa Luật 2014, đồng thời bổ sung thêm một số đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội như: thân nhân liệt sĩ; Công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp;  Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp.

Còn tiếp