Người có thẩm quyền xử phạt được lập biên bản VPHC khi nào?

 Theo quy định tại Điều 58 Luật xử lý vi phạm hành chính thì “Khi phát hiện vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản, trừ trường hợp xử phạt không lập biên bản theo quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật này”. Luật xử lý vi phạm hành chính chỉ nêu chung là “người có thẩm quyền đang thi hành công vụ” có quyền lập biên bản vi phạm hành chính.

Các chức danh được lập biên bản VPHC

  Để hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính thì tại Khoản 1 và khoản 2 Điều 6 Nghị định 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 97/2017/NĐ-CP quy định:
– Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính gồm người có thẩm quyền xử phạt, công chức, viên chức và người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân đang thi hành công vụ, nhiệm vụ theo văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản hành chính do cơ quan, người có thẩm quyền ban hành; người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu và những người được chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu giao nhiệm vụ lập biên bản.

Các chức danh có thẩm quyền lập biên bản được quy định cụ thể tại các nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước.

– Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính nhưng không có thẩm quyền xử phạt quy định tại khoản 1 Điều này chỉ có quyền lập biên bản về những vi phạm thuộc phạm vi thi hành công vụ, nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về việc lập biên bản.

(Hướng dẫn cách ghi biên bản vi phạm hành chính chuẩn nhất)

Trường hợp vụ việc vi phạm vừa có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, vừa có hành vi vi phạm không thuộc thẩm quyền xử phạt hoặc vượt quá thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, thì người đó vẫn phải tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với tất cả các hành vi vi phạm và chuyển ngay biên bản đến người có thẩm quyền xử phạt để tiến hành xử phạt theo quy định tại khoản 3 Điều 58 Luật xử lý vi phạm hành chính.

Người có thẩm quyền xử phạt được lập biên bản VPHC

Như vậy, theo Nghị định 97/2017/NĐ-CP thì ngoài quy định về công chức, viên chức…đang thi hành công vụ trên lĩnh vực được giao có quyền lập biên bản vi phạ hành chính thì còn bổ sung quy định người có thẩm quyền xử phạt ngoài việc lập biên bản trên lĩnh vực thuộc thẩm quyền xử phạt của mình còn được lập biên bản trên lĩnh vực khác nếu trong cùng vụ việc vi phạm mà hành vi đó không thuộc thẩm quyền xử phạt của mình.

Quy định này tạo thuận lợi cho quá trình kiểm tra,  lập biên bản và xử lý kịp thời, triệt để các hành vi vi phạm hành chính. Tuy nhiên, trong quá trình lập biên bản, việc hiểu “thẩm quyền xử phạt” để lập biên bản vi phạm hành chính còn có ý kiến khác nhau:

Chỉ được lập biên bản khi được xử phạt?

Có ý kiến cho rằng: Theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 81/2013/NĐ-CP đã quy định rõ trường hợp vụ việc vi phạm vừa có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, vừa có hành vi vi phạm không thuộc thẩm quyền xử phạt hoặc vượt quá thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản thì mới lập biên bản. Như vậy, người có thẩm quyền xử phạt chỉ được lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi mình có thẩm quyền xử phạt, tức là hành vi vi phạm đó mình được xử phạt.

Ví dụ: Hành vi vi phạm lĩnh vực xây dựng nhà ở riêng lẻ không phép ở đô thị theo khoản 5 Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở, với mức phạt 20-30 triệu đồng thì Chủ tịch UBND cấp xã không có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính vì không có thẩm quyền xử phạt hành vi này.

Trường hợp hành vi lĩnh sửa chữa, cải tạo sai phép theo điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định 139 với mức phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng thì Chủ tịch UBND cấp xã có quyền lập biên bản vi phạm hành chính vì thuộc thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch UBND cấp xã. Trong trường hợp này nếu người vi phạm có thêm hành vi vi phạm trên lĩnh vực khác như tài nguyên môi trường…mà vượt thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch UBND cấp xã thì Chủ tịch xã có quyền lập biên bản cả 02 hành vi: Lĩnh vực xây dựng và lĩnh vực tài nguyên môi trường theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 81.

Có quyền xử phạt có quyền lập biên bản

Nhiều người lại không đồng tình với cách hiểu như trên mà cho rằng: Chỉ cần người có thẩm quyền xử phạt được quy định trong Nghị định xử phạt thì có quyền lập biên bản vi phạm hành chính.

Cụ thể, tại khoản 1 Điều 69 Nghị định 139/2017/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực trật tự xây dựng quy định:

“Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính đối với những hành vi vi phạm quy định tại Nghị định này bao gồm:

1. Người có thẩm quyền xử phạt quy định tại Điều 71, Điều 72, Điều 73, Điều 74, Điều 76, Điều 77 và Điều 78 Nghị định này“.

Hay tại điểm a khoản 2 Điều 40 Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, quy định:

“2. Người có thẩm quyền lập biên bản gồm:

a) Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai quy định tại các Điều 38 và 39 của Nghị định này;”.

Như vậy, theo từng Nghị định xử phạt vi phạm hành chính thì người có thẩm quyền xử phạt có quyền lập biên bản vi phạm hành chính chứ không phải bắt buộc là hành vi vi phạm phải thuộc thẩm quyền xử phạt của người xử phạt thì người đó mới có quyền lập biên bản vi phạm hành chính.

Trangtinphapluat.com cho rằng cách hiểu thứ hai là đúng và phù hợp với thực tiễn xử phạt vi phạm hành chính. Trangtinphapluat.com rất mong nhận được ý kiến trao đổi của bạn đọc về nội dung trên, ý kiến vui lòng ghi ở mục bình luận bên dưới bài viết.

Quốc Huy