Thủ tục thay đổi hộ tịch từ cha mẹ đẻ sang cha mẹ nuôi như thế nào?

Một bạn đọc gửi tới trangtinphapluat.com câu hỏi liên quan đến việc ghi chú thay đổi trên Giấy khai sinh của đứa trẻ sau khi được nhận làm con nuôi, cụ thể:

– Trong Giấy khai sinh của cháu bé được nhận là con nuôi (thủ tục nuôi con nuôi đã xong) thì phần cha, mẹ nuôi ghi như nào, vì trong Giấy khai sinh vẫn tên cha mẹ đẻ ạ? 
– Ghi mặt sau Giấy khai sinh của con: đổi  mẹ Nguyễn thị A thành Đỗ Thị F đúng không anh, Cha cũng như thế hả anh? 

Trangtinphapluat.com trả lời như sau (Mang tính tham khảo)

Quy định về thay đổi hộ tịch

Theo quy định tại Khoản 10 Điều 4 Luật Hộ tịch thì: Thay đổi hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký thay đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân khi có lý do chính đáng theo quy định của pháp luật dân sự hoặc thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký theo quy định của pháp luật.

Và tại Khoản 2 Điều 26 Luật Hộ tịch quy định về phạm vi thay đổi hộ tịch như sau: Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật nuôi con nuôi.

Như vậy, Luật Hộ tịch đã quy định trường hợp đã nhận làm con nuôi thì có quyền thay đổi thông tin về cha, mẹ trong Giấy khai sinh đã đăng ký.

Thay đổi thông tin từ cha mẹ đẻ sang cha mẹ nuôi

 + Theo quy định tại Khoản 2 Điều 24 Luật Nuôi con nuôi quy định hệ quả của việc nuôi con nuôi thì: Theo yêu cầu của cha mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định việc thay đổi họ, tên của con nuôi.

Việc thay đổi họ, tên của con nuôi từ đủ 09 tuổi trở lên phải được sự đồng ý của người đó.

+ Theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 10 Nghị định 19/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật Nuôi con nuôi đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 24/2019/NĐ-CP thì thủ tục đăng ký nuôi con nuôi như sau:

“2. Căn cứ vào Giấy chứng nhận nuôi con nuôi, theo yêu cầu của cha mẹ nuôi và sự đồng ý của con nuôi từ đủ chín tuổi trở lên, cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền thực hiện việc thay đổi họ, chữ đệm và tên của con nuôi theo quy định của pháp luật dân sự và pháp luật về hộ tịch.

3. Việc bổ sung, thay đổi thông tin về cha, mẹ trong Giấy khai sinh của con nuôi được thực hiện theo quy định của pháp luật về hộ tịch“

Như vậy, Luật Nuôi con nuôi và các Nghị định 19/2011/NĐ-CP, Nghị định 24/2019/NĐ-CP thì việc thay đổi họ, tên, chữ đệm và thay đổi, bổ sung thông tin về cha mẹ trong Giấy khai sinh của con nuôi được thực hiện theo Luật Hộ tịch và Bộ luật Dân sự.

Ghi thông tin cha mẹ nuôi trong Giấy khai sinh

Sau khi thực hiện thủ tục nhận con nuôi thì sẽ có các vấn đề phát sinh như sau: Cha mẹ nuôi yêu cầu thay đổi thông tin từ cha mẹ đẻ sang cha mẹ nuôi; Cha mẹ nuôi yêu cầu thay đổi họ, tên của con nuôi.

Thủ tục thay đổi cha mẹ đẻ sang cha mẹ nuôi

Theo Điều 28 Luật Hộ tịch thì thủ tục thay đổi từ cha mẹ đẻ sang cha mẹ nuôi thực hiện như sau (áp dụng đối với trẻ em dưới 14 tuổi; trên 14 tuổi thì thủ tục tương tự nhưng cấp huyện giải quyết):

“1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.”

Ghi chú thông tin trong Giấy khai sinh

Theo Khoản 8 Điều 21 của Thông tư 15/2015/TT-BTP hướng dẫn Luật Hộ tịch và Nghị định 23/2015/NĐ-CP thì Cách ghi Giấy khai sinh, Sổ đăng ký khai sinh như sau:

“Phần ghi chú những thông tin thay đổi sau này” tại mặt sau của Giấy khai sinh sử dụng để ghi chú nội dung thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc; ghi các thông tin hộ tịch thay đổi theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Khi thực hiện cần ghi rõ ngày, tháng, năm tiến hành ghi chú, thông tin hộ tịch có sự thay đổi và tên loại giấy tờ, số, tên cơ quan, ngày, tháng, năm cấp giấy tờ là căn cứ để thực hiện việc ghi chú.”

Như vậy, sau khi có Trích lục thay đổi hộ tịch của UBND cấp xã hoặc UBND cấp huyện thì công chức Tư pháp – Hộ tịch căn cứ vào Trích lục để ghi chú vào mặt sau của Giấy khai sinh.

Ví dụ: Thay đổi từ:

Nguyễn Văn A, sinh ngày 01/01/2015

Họ tên cha: Nguyễn Văn B, sinh ngày 01/01/1986

Họ tên mẹ: Nguyễn Thị C, sinh ngày 01/01/1987

Thành:

Nguyễn Văn Nuôi, sinh ngày 01/01/2015

Họ tên cha: Nguyễn Văn Anh, sinh ngày 01/01/1988

Họ tên mẹ: Nguyễn Thị Hồng, sinh ngày 01/01/1989

Căn cứ ghi chú: Theo quyết định nhận nuôi con nuôi số…do UBND xã cấp ngày, tháng năm và theo Trích lục hộ tịch số , do UBND xã cấp, ngày tháng năm.

Rubi