Biên bản vi phạm hành chính lập không KỊP THỜI, có được xử phạt?

Cho mình hỏi: Theo Điều 12, Nghị định 118/2021/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì: Thời hạn lập Biên bản vi phạm hành chính là 02 ngày (hoặc 05 ngày) kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm. Vậy Biên bản vi phạm hành chính lập sau thời hạn 02 (hoặc 5 ngày) có giá trị pháp lý không, có làm căn cứ để ban hành Quyết định xử phạt Vi phạm hành chính không vậy?

Trangtinphapuat.com trả lời như sau:

Biên bản vi phạm hành chính phải lập kịp thời

Theo quy định tại khoản 1 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 được sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì:

• Biên bản vi phạm hành chính lập quá thời hạn có được xử phạt?

“Khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản vi phạm hành chính, trừ trường hợp xử phạt không lập biên bản quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật này.

• Bộ Tư pháp giải đáp về lập biên bản vi phạm hành chính theo Nghị định 118

Vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay, tàu biển, tàu hỏa thì người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu có trách nhiệm tổ chức lập biên bản và chuyển ngay cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa về đến sân bay, bến cảng, nhà ga.“

Như vậy, theo Luật Xử lý vi phạm hành chính thì biên bản vi phạm hành chính phải được lập kịp thời.

 Thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính tối đa là 05 ngày làm việc

Theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 118/2021/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính cụ thể như sau:

“a) Biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính;

b) Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc có phạm vi rộng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, thì biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính;

c) Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc phải xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan, thì biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày xác định được đối tượng vi phạm bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc nhận được kết quả xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan;

• Biên bản vi phạm hành chính – Khó khăn, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị

d) Trường hợp vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay, tàu biển, tàu hỏa, thì người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính hoặc người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu có trách nhiệm lập biên bản vi phạm hành chính và chuyển cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa về đến sân bay, bến cảng, nhà ga;

đ) Trường hợp một vụ việc có nhiều hành vi vi phạm hành chính khác nhau, trong đó có hành vi được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc phải xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan, thì biên bản vi phạm hành chính được lập đối với các hành vi trong vụ việc đó trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày xác định được đối tượng vi phạm bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc nhận được đầy đủ kết quả xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan.”

Như vậy, Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định biên bản phải được lập kịp thời và Nghị định 118 thì quy định cụ thể thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính tối đa là 05 ngày làm việc. Do đó, trường hợp lập biên bản vi phạm hành chính quá thời hạn quy định của Nghị định 118/2021/NĐ-CP là đã vi phạm nguyên tắc lập biên bản vi phạm hành chính theo Luật xử lý vi phạm hành chính và Nghị định 118. Cho nên, người có thẩm quyền cần phải kịp thời lập biên bản và trình người có thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt trong thời hạn do luật xử lý vi phạm hành chính quy định.

Có xử phạt khi lập biên bản quá ngày quy định?

Theo quy định tại Điều 12 của Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, sửa đổi, bổ sung 2020 thì trong các hành vi bị nghiêm cấm, không có nghiêm cấm việc lập biên bản vi phạm hành chính không kịp thời. Và tại Điều 22 Nghị định 19/2020/NĐ-CP về Kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính thì Các hành vi vi phạm trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính cũng không quy định hành vi lập biên bản vi phạm hành chính không kịp thời.

Theo quy định tại Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì việc lập biên bản vi phạm hành chính không đảm bảo thời gian không thuộcNhững trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính.

Căn cứ vào quy định trên thì trangtinphapluat.com cho rằng trường hợp lập biên bản vi phạm hành chính quá thời gian quy định của Nghị định 118/2021/NĐ-CP thì vẫn được ban hành quyết định xử phạt, trường hợp hết thời hạn, thời hiệu xử phạt thì ban hành quyết định buộc khắc phục hậu quả, phạt bổ sung nếu Nghị định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực liên quan có quy định.

Không được xử phạt hành chính

Tuy nhiên, thực tiễn xét xử thì đối với những trường hợp lập biên bản không đảm bảo thời gian thì Tòa án lại xem xét hủy quyết định xử phạt.

Thực tiễn xét xử về việc lập biên bản VPHC

– Tại Bản án số 02/2018/HC-PT ngày 31/7/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Trà Vinh về việc khiếu kiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính trên lĩnh vực đất đai thì phần ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Trà Vinh nêu: Theo Khoản 1 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính , người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản VPHC . Trong vụ án này, bà Q thực hiện hành vi cày xới đất của bà M vào ngày 07/9/2017 và sạ lúa ngày 15/9/2017, nhưng người có thẩm quyền không tiến hành lập biên bản VPHC mà đến ngày 03/10/2017 mới mời bà Q đến trụ sở UBND xã N lập biên bản vi phạm hành chính trên cơ sở tổng hợp 2 biên bản sự việc lập vào ngày 07/9/2017 và ngày 15/9/2017 là chưa đúng theo Khoản 1 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Xem chi tiết TẠI ĐÂY

Và tại văn bản trả lời các địa phương về vướng mắc trong năm 2022, cụ thể trả lời cho UBND tỉnh Phú Yên như sau:

Câu hỏi: Đề nghị Bộ Tư pháp hướng dẫn cách xử lý đối với trường hợp quá thời hạn lập biên bản theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP, đối với những vụ việc phức tạp thì xử lý như thế nào, để tạo sự thống nhất khi giải quyết các trường hợp tương tự. Và hướng dẫn cách giải quyết đối với trường hợp người lập biên bản chuyển biên bản vi phạm hành chính đến cho người có thẩm quyền xử phạt đã “quá thời hạn 24 giờ kể từ khi lập biên bản” cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 6 Điều 12 Nghị định 118/2021/NĐ-CP (UBND tỉnh Phú Yên).

Trả lời:

Trường hợp Biên bản vi phạm hành chính được lập nhưng không đúng thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP thì không thể làm căn cứ ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, do đó, cũng không thể tiếp tục xử lý đối với vụ việc vi phạm hành chính. Trường hợp này, người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính sẽ phải chịu trách nhiệm về việc vi phạm thủ tục xử phạt, không kịp thời xử lý vi phạm hành chính và bị xem xét, xử lý kỷ luật theo quy định tại khoản 4 Điều 22 Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/02/2020 của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính: “Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính không kịp thời, không nghiêm minh, không đúng thẩm quyền, thủ tục, đối tượng theo quy định pháp luật”.

Như vậy, theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp và thực tiễn xét xử thì trường hợp lập biên bản vi phạm hành chính không đúng thời gian quy định sẽ không được xử phạt cũng như áp dụng khắc phục hậu quả. Do đó, để đảm bảo xử lý vi phạm hành chính được thì khi phát hiện hành vi, người có thẩm quyền nên lập biên bản làm việc trước để xác định cụ thể đối tượng, hành vi vi phạm, rồi sau đó lập biên bản vi phạm hành chính.

• Xem Nội dung Bộ Tư pháp trả lời UBND tỉnh Hậu Giang về Quá thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính, có được xử phạt?

Trên đây là giải đáp của trangtinphapluat.com liên quan đến giá trị pháp lý của biên bản vi phạm hành chính trong trường hợp lập không đảm bảo thời gian quy định. Bạn đọc có vướng mắc hoặc ý kiến phản hồi thì vui lòng ghi ở mục bình luận bên dưới bài viết hoặc gửi qua mail trangtinphapluat2019@gmail.com

Rubi