Chuyên trang tư vấn pháp luật trực tuyến, tài liệu thi công chức, viên chức
Một bạn đọc gửi câu hỏi tới trangtinphapluat.com như sau: Nhà tôi xây dựng cổng và hàng rào từ cuối năm 2021. Bên UBND phường có xuống kiểm tra nhưng không lập biên bản, không hướng dẫn cấp giấy phép xây dựng. Đến tháng 8/2022, UBND phường mới xuống lập biên bản vi phạm hành chính và trình lên UBND quận ra quyết định xử phạt gia đình tôi. Vậy, cho tôi hỏi việc lập biên bản vi phạm hành chính như vậy có đúng pháp luật hay không?.
Quy định về lập biên bản vi phạm hành chính
+Theo quy định tại khoản 1 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì: Khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản vi phạm hành chính.
+Theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 118/2021/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính thì Thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính như sau:
– Biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính;
Thời hạn lập biên bản tối đa 5 ngày làm việc
– Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc có phạm vi rộng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, thì biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính;
Trường hợp cần giám định thì lập biên bản 3 ngày
– Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc phải xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan, thì biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày xác định được đối tượng vi phạm bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc nhận được kết quả xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan;
– Trường hợp vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay, tàu biển, tàu hỏa, thì người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính hoặc người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu có trách nhiệm lập biên bản vi phạm hành chính và chuyển cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa về đến sân bay, bến cảng, nhà ga;
Lập biên bản trong trường hợp cần xác minh
– Trường hợp một vụ việc có nhiều hành vi vi phạm hành chính khác nhau, trong đó có hành vi được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc phải xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan, thì biên bản vi phạm hành chính được lập đối với các hành vi trong vụ việc đó trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày xác định được đối tượng vi phạm bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hoặc nhận được đầy đủ kết quả xác định giá trị tang vật, phương tiện, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, xét nghiệm và xác minh tình tiết liên quan.
Như vậy, theo Nghị định 118 thì thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính từ 02 ngày đến 05 ngày làm việc kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm hành chính, tùy vào tính chất vụ việc.
Trường hợp của gia đinh bạn xây dựng tường rào, cổng ngõ cuối năm 2021, phường có xuống kiểm tra nhưng không lập biên bản vi phạm hành chính, đến tháng 8/2022 mới lập biên bản vi phạm hành chính. Ở đây có thể do các nguyên nhân sau:
Chưa phát hiện hành vi vi phạm
– Thứ nhất, tại thời điểm bạn xây dựng tường rào, cổng ngõ, phường xuống kiểm tra nhưng chưa xác định được hành vi vi phạm hành chính nên chưa lập biên bản vi phạm hành chính. Đến tháng 8/2022 họ tiếp tục kiểm tra và đã xác định được vi phạm hành chính nên lập biên bản vi phạm hành chính. Nếu thuộc trường hợp này thì phường không vi phạm thời gian lập biên bản vi phạm hành chính. Và bạn cần xem trong biên bản vi phạm hành chính ghi thời điểm phát hiện hành vi vi phạm là thời điểm nào để biết phường lập có đúng hay không nhé.
Phát hiện nhưng không lập biên bản là vi phạm
– Thứ hai, tại thời điểm bạn xây dựng, phường phát hiện hành vi vi phạm nhưng không lập biên bản, đến tháng 8/2022 mới lập biên bản vi phạm hành chính thì UBND phường đã vi phạm thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính theo Nghị định 118/2021/NĐ-CP, cán bộ UBND phường sẽ bị xem xét, xử lý kỷ luật theo quy định tại khoản 4 Điều 22 Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/02/2020 của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính: “Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính không kịp thời, không nghiêm minh, không đúng thẩm quyền, thủ tục, đối tượng theo quy định pháp luật”.
Bộ Tư pháp hướng dẫn về lập biên bản VPHC
Tài liệu Hội nghị tổng kết công tác Tư pháp năm 2022, Bộ Tư pháp trả lời các địa phương (bản đăng trên web Bộ Tư pháp vào cuối năm 2022) trong đó có nội dung trả UBND tỉnh Phú Yên như sau:
Đề nghị Bộ Tư pháp hướng dẫn cách xử lý đối với trường hợp quá thời hạn lập biên bản theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP, đối với những vụ việc phức tạp thì xử lý như thế nào, để tạo sự thống nhất khi giải quyết các trường hợp tương tự. Và hướng dẫn cách giải quyết đối với trường hợp người lập biên bản chuyển biên bản vi phạm hành chính đến cho người có thẩm quyền xử phạt đã “quá thời hạn 24 giờ kể từ khi lập biên bản” cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 6 Điều 12 Nghị định 118/2021/NĐ-CP (UBND tỉnh Phú Yên).
Lập không kịp thời không xử phạt
Trả lời:
Trường hợp Biên bản vi phạm hành chính được lập nhưng không đúng thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP thì không thể làm căn cứ ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, do đó, cũng không thể tiếp tục xử lý đối với vụ việc vi phạm hành chính.
Trường hợp này, người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính sẽ phải chịu trách nhiệm về việc vi phạm thủ tục xử phạt, không kịp thời xử lý vi phạm hành chính và bị xem xét, xử lý kỷ luật theo quy định tại khoản 4 Điều 22 Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/02/2020 của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính: “Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính không kịp thời, không nghiêm minh, không đúng thẩm quyền, thủ tục, đối tượng theo quy định pháp luật”.
Vẫn lập biên bản và xử phạt nếu còn thời hiệu
Theo quan điểm của trangtinphapluat.com thì cho dù quá thời hạn 02 ngày hay 05 ngày làm việc kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm hành chính thì người có thẩm quyền vẫn phải lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm để tiến hành xử phạt; trường hợp hết thời hiệu xử phạt nhưng hành vi phạm có áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả thì vẫn phải lập biên bản vi phạm hành chính để thực hiện, bởi vì:
+ Theo quy định khoản 1 Điều 6 của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm đến 02 năm tùy từng lĩnh vực. Do đó, vi phạm của bạn mới có 8 tháng nên vẫn còn trong thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính nên việc UBND phường lập biên bản vi phạm hành chính và ban hành quyết định xử phạt là đúng.
Lập không kịp thời vẫn xử phạt
Bên cạnh đó, Theo quy định tại Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì việc lập biên bản vi phạm hành chính không đảm bảo thời gian không thuộcNhững trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính. Do đó, có cơ sở để xử phạt hành chính.
+ Theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 65 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, sửa đổi bổ sung 2020 thì trường hợp hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính (1 năm hoặc 2 năm tùy từng lĩnh vực) thì không ban hành quyết định xử phạt nhưng vẫn phải ra quyết định tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính thuộc loại cấm tàng trữ, cấm lưu hành hoặc tang vật, phương tiện mà pháp luật có quy định hình thức xử phạt tịch thu và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả được quy định đối với hành vi vi phạm hành chính đó.
Quyết định phải ghi rõ lý do không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu; biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng, trách nhiệm và thời hạn thực hiện.
Việc tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản này không bị coi là đã bị xử phạt vi phạm hành chính.
Cố gắng lập biên bản đúng thời hạn
Tóm lại, thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính là 02 đến 05 ngày làm việc kể từ ngày phát hiện hành vi phạm hành chính. Trường hợp lập biên bản vi phạm hành chính quá thời hạn trên thì người có thẩm quyền sẽ bị xem xét xử lý kỷ luật theo Nghị định 19/2020/NĐ-CP và biên bản vi phạm hành chính đó vẫn là cơ sở pháp lý để ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính nếu còn thời hiệu xử phạt hoặc ban hành quyết định tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, buộc khắc phục hậu quả nếu hết thời hiệu xử phạt.
Trên đây là giải đáp của trangtinphapluat.com về việc lập biên bản vi phạm hành chính quá thời hạn quy định và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Bạn đọc có ý kiến vui lòng để lại ở mục bình luận bên dưới bài viết.
Phương Thảo
