Cá nhân, tổ chức xây dựng công trình không phép khi bị xử phạt vi phạm hành chính thì có bắt buộc phải nộp tiền phạt vi phạm rồi mới được làm thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng?
60 ngày để xin giấy phép xây dựng
Một số bạn đọc gửi câu hỏi tới trangtinphapluat.com đề nghị cho biết khi cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi xây dựng không có giấy phép, bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trong quyết định có nêu rõ: Sau thời hạn 60 ngày, cá nhân, tổ chức không xuất được giấy phép xây dựng thì bị áp dụng biện pháp buộc tháo dỡ công trình vi phạm.
Sau khi nhận quyết định xử phạt, cá nhân, tổ chức đi làm thủ tục cấp giấy phép xây dựng thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng yêu cầu xuất trình biên lai nộp tiền phạt rồi mới làm thủ tục cấp giấy phép xây dựng. Đề nghị trangtinphapluat.com cho biết việc cấp giấy phép xây dựng có buộc người vi phạm phải nộp tiền rồi mới cấp giấy phép hay không?
Trangtinphapluat.com trả lời bạn đọc như sau:
Không buộc phải nộp tiền phạt mới cấp giấy phép xây dựng.
Theo quy định tại Khoản 12 Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biên, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở, thì:
Đối với hành vi đang xây dựng công trình không phép, sai phép thì bị lập biên bản vi phạm hành chính, dừng thi công xây dựng công trình. Và trách nhiệm của cá nhân, tổ chức vi phạm phải làm thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoặc cấp giấy phép xây dựng trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày lập biên bản. Nếu quá 60 ngày mà không xuất trình được Giấy phép xây dựng thì bị buộc tháo dỡ.
(Công trình đang xây dựng có được cấp giấy phép xây dựng?)
Nghị định 139 không đề cập đến việc cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp tiền phạt rồi cơ quan có thẩm quyền mới cấp giấy phép xây dựng. Quy định này khác với quy định tại Khoản 9 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP (bị thay thế bới Nghị định 139); Khoản 9 quy định: Hành vi quy định tại Khoản 3, Khoản 5, Khoản 6 và Điểm b Khoản 7 Điều này mà không vi phạm chỉ giới xây dựng, không gây ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp thì ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, còn bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được bằng 40% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép đối với công trình là nhà ở riêng lẻ và bằng 50% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đô thị được duyệt đối với công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng hoặc công trình chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế – kỹ thuật xây dựng công trình. Sau khi chủ đầu tư hoàn thành việc nộp phạt thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng.
Như vậy, nếu trước ngày 15/01/2018 thì tổ chức, cá nhân phải nộp tiền phạt rồi cơ quan có thẩm quyền mới cấp giấy phép xây dựng. Còn từ ngày 15/01/2018 trở đi thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng không có quyền buộc tổ chức, cá nhân vi phạm phải nộp tiền phạt rồi mới cấp giấy phép xây dựng mà phải thực hiện cấp giấy phép xây dựng theo quy định tại Thông tư 15/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng về cấp giấy phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng. Cụ thể:
(Đất chưa có sổ đỏ có được cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ?)
Điều 3. Quyền và nghĩa vụ của người đề nghị cấp giấy phép xây dựng
1. Quyền:
a) Yêu cầu cơ quan cấp giấy phép xây dựng giải thích, hướng dẫn và thực hiện đúng các quy định về cấp giấy phép xây dựng;
b) Khiếu nại, khởi kiện, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật trong việc cấp giấy phép xây dựng;
c) Được xây dựng công trình theo quy định tại Khoản 4 Điều 102 của Luật Xây dựng năm 2014;
d) Yêu cầu cơ quan cấp giấy phép xây dựng cấp giấy phép xây dựng đối với công trình thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng năm 2014 khi có nhu cầu.
2. Nghĩa vụ:
a) Nộp đầy đủ hồ sơ và lệ phí cấp giấy phép xây dựng;
b) Chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của nội dung hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng;
c) Thông báo ngày khởi công xây dựng bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xây dựng công trình trong thời hạn 07 ngày làm việc trước khi khởi công xây dựng công trình;
d) Thực hiện đúng nội dung của giấy phép xây dựng.
Điều 5. Trách nhiệm của cơ quan cấp giấy phép xây dựng
1. Niêm yết công khai các Điều kiện, thủ tục hành chính, quy trình, thời gian cấp giấy phép xây dựng tại nơi tiếp nhận hồ sơ.
2. Có lịch tiếp dân và giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác cấp phép xây dựng.
3. Thực hiện đúng quy trình cấp, cấp lại, Điều chỉnh, gia hạn giấy phép xây dựng theo quy định tại Điều 102 Luật Xây dựng năm 2014; xem xét cấp giấy phép xây dựng và chịu trách nhiệm về những nội dung của giấy phép xây dựng đã cấp; bồi thường thiệt hại do việc cấp phép chậm, cấp phép sai so với quy định, kể cả các trường hợp được ủy quyền cấp giấy phép xây dựng.
4. Thu, quản lý và sử dụng lệ phí cấp giấy phép xây dựng theo đúng quy định.
5. Không được chỉ định tổ chức, cá nhân thiết kế hoặc thành lập các đơn vị thiết kế trực thuộc để thực hiện thiết kế cho tổ chức, cá nhân đề nghị cấp giấy phép xây dựng.
6. Cấp giấy phép xây dựng cho công trình thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại Khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng năm 2014 khi chủ đầu tư có yêu cầu.
Điều 102. Quy trình cấp, cấp lại, điều chỉnh và gia hạn giấy phép xây dựng (LUẬT XÂY DỰNG)
1. Quy trình cấp giấy phép xây dựng và điều chỉnh giấy phép xây dựng được quy định như sau:
a) Chủ đầu tư nộp 02 bộ hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng, điều chỉnh giấy phép xây dựng cho cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng;
b) Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ của tổ chức, cá nhân đề nghị cấp, điều chỉnh giấy phép xây dựng; kiểm tra hồ sơ; ghi giấy biên nhận đối với trường hợp hồ sơ đáp ứng theo quy định hoặc hướng dẫn để chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ đối với trường hợp hồ sơ không đáp ứng theo quy định;
c) Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng phải tổ chức thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực địa. Khi thẩm định hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải xác định tài liệu còn thiếu, tài liệu không đúng theo quy định hoặc không đúng với thực tế để thông báo một lần bằng văn bản cho chủ đầu tư bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ. Trường hợp hồ sơ bổ sung chưa đáp ứng được yêu cầu theo văn bản thông báo thì trong thời hạn 05 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo bằng văn bản hướng dẫn cho chủ đầu tư tiếp tục hoàn thiện hồ sơ. Chủ đầu tư có trách nhiệm bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo văn bản thông báo. Trường hợp việc bổ sung hồ sơ vẫn không đáp ứng được các nội dung theo thông báo thì trong thời hạn 03 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo đến chủ đầu tư về lý do không cấp giấy phép;
d) Căn cứ quy mô, tính chất, loại công trình và địa điểm xây dựng công trình có trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng có trách nhiệm đối chiếu các điều kiện theo quy định tại Luật này để gửi văn bản lấy ý kiến của các cơ quan quản lý nhà nước về những lĩnh vực liên quan đến công trình xây dựng theo quy định của pháp luật;
đ) Trong thời gian 12 ngày đối với công trình và nhà ở riêng lẻ kể từ ngày nhận được hồ sơ, các cơ quan quản lý nhà nước được hỏi ý kiến có trách nhiệm trả lời bằng văn bản về những nội dung thuộc chức năng quản lý của mình. Sau thời hạn trên, nếu các cơ quan này không có ý kiến thì được coi là đã đồng ý và phải chịu trách nhiệm về những nội dung thuộc chức năng quản lý của mình; cơ quan cấp giấy phép xây dựng căn cứ các quy định hiện hành để quyết định việc cấp giấy phép xây dựng;
e) Kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng phải xem xét hồ sơ để cấp giấy phép trong thời gian 30 ngày đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng, bao gồm cả giấy phép xây dựng có thời hạn, giấy phép xây dựng điều chỉnh, giấy phép di dời và trong thời gian 15 ngày đối với nhà ở riêng lẻ. Trường hợp đến thời hạn cấp giấy phép nhưng cần phải xem xét thêm thì cơ quan cấp giấy phép xây dựng phải thông báo bằng văn bản cho chủ đầu tư biết lý do, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền quản lý trực tiếp xem xét và chỉ đạo thực hiện, nhưng không được quá 10 ngày kể từ ngày hết hạn theo quy định tại khoản này.
Tóm lại, theo quy định của Luật Xây dựng và Thông tư 15/2016/TT-BXD thì trường hợp xây dựng công trình không phép, sai phép thì cá nhân/tổ chức vi phạm phải bị xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, việc xử phạt vi phạm hành chính và thủ tục cấp giấy phép xây dựng là 2 thủ tục khác nhau, một bên là vi phạm pháp luật hành chính, một bên là thực hiện thủ tục hành chính. Do đó, khi thực hiện thủ tục hành chính cấp giấy phép xây dựng thì nếu cá nhân/tổ chức chưa nộp phạt vẫn được cấp giấy phép xây dựng, còn việc không nộp phạt sẽ thực hiện theo thủ tục cưỡng chế vi phạm hành chính được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính, Nghị định 166/2013/NĐ-CP về cưỡng chế quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
rubi